Regulacja kwestii dotyczących problematyki samorządu terytorialnego jest w dzisiejszych czasach mocno rozbudowana. Aby zaczerpnąć wiedzy w tej dziedzinie należy w pierwszej kolejności zasięgnąć do informacji z trzech podstawowych ustaw samorządowych, stanowiących fundament tej części prawa administracyjnego. Pierwsza z nich - ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. - utworzyła strukturę podziału państwa na poziomie gminnym. Dopiero kilka lat później, w związku z zasadniczą reformą administracji, w ustawach z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i wojewódzkim, powstały wyższe szczeble podziału samorządu terytorialnego. Wyodrębniono powiaty i nowe województwa.

     Trzy ustawy samorządowe, wydawać by się mogło, że powinny stanowić zwarty i spójny system regulacji tematyki samorządności terytorialnej, jednakże nie jest tak w każdym przypadku. W poszczególnych ustawach występują pewne różnice dotyczące stosowanej terminologii albo używanego języka. Na szczęście są to niuanse nie mające pierwszorzędnego znaczenia - jednak dzięki nim pojawiają się pewne spory i trudności w interpretacji przepisów.

     Z tytułu niniejszego artykułu wynika, że samorząd jest wspólnotą. W związku z tym warto zastanowić się kto jest jego podmiotem i jakie stawiane są przed nim zadania (a raczej poprzez kogo są realizowane). Odnośnie pierwszej kwestii, pelplińską wspólnotę samorządową tworzą, z mocy samego prawa, mieszkańcy całej gminy, przy czym nie jest istotne jak długi jest to okres zamieszkiwania (jednego miesiąca, jednego roku, dziesięciu lat, itd.). Ważny jest natomiast zamiar stałego przebywania w naszej gminie. Zatem stosunkowo łatwo jest zmienić przynależność do pelplińskiej (oraz każdej innej) wspólnoty samorządowej, która rozpoczyna się z chwilą zamieszkania na terenie danej gminy, a kończy się np. na skutek utraty miejsca zamieszkania w tej gminie na rzecz innej jednostki samorządu terytorialnego.

     Trzeba pamiętać, że podziału Polski na jednostki samorządu terytorialnego nie dokonują sami mieszkańcy, ani lokalne władze. Wyodrębnienie blisko 2500 gmin nastąpiło z mocy ustawodawcy i tylko on ma je prawo tworzyć, likwidować i przekształcać.

     Aktywny udział w życiu wspólnoty samorządowej nie determinuje przynależności do niej. Oczywiście najbardziej pożądaną postawą jest czynne zaangażowanie w sprawy wspólnoty poprzez udział w wyborach, imprezach i spotkaniach informacyjnych adresowanych do mieszkańców itp. Nie jest to jednak obowiązek, a przywilej z którego z roku na rok korzysta coraz większa liczba obywateli. Dzięki temu, mając pełną świadomość dotyczącą działań podejmowanych przez władze samorządowe na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców, łatwiej jest podjąć odpowiednią decyzję odnośnie powierzenia władzy lokalnym działaczom, w dniu wyborów samorządowych. Jest to tzw. kontrola społeczności lokalnej, bez której trudno byłoby wyobrazić sobie wspólnotę samorządową, w powyższym znaczeniu. Powierzone na rzecz wspólnoty samorządowej zadania, są narzucane przez ustawodawcę, ponieważ to państwo jest suwerenne, natomiast samorządność gminna wyraża się w samodzielności realizowanych zadań. Mieszkańcy wspólnoty samorządowej w ramach cyklicznie powtarzanego aktu wyborczego, decydują na podstawie jakości wykonanych samodzielnie przez gminę zadań, czy przedłużyć mandat zaufania do samorządowców czy postawić na zmiany.

     Moim zdaniem przynależność do pelplińskiej wspólnoty samorządowej jest czymś szczególnym i wyjątkowym. Mieszkać w Pelplinie, to znaczy być otoczonym na co dzień niepowtarzalnym klimatem, którego początków szukać należy kilka wieków wstecz. Ważne jest, aby reprezentanci pelplińskiej wspólnoty samorządowej, realizując przypisane im zadania, mądrze i roztropnie czerpali z tego dziedzictwa.

Jakub Zieliński

comments